De eerste grijperweefmachine

In 1975 stelt Picañol de PGW voor op ITMA Milaan. De PGW is de eerste Picañolweefmachine zonder schietspoel die de dan nog jonge grijperinsertietechnologie gebruikt (PGW staat voor Picañol Grijper Weefmachine). Deze technologie laat op een vereenvoudigde manier toe om verschillende inslagdraden (kleuren) te verweven, en opent nieuwe sectoren voor Picañol, zoals de wol- en meubelstofweverijen. De machine haalt een productiesnelheid van 240 inslagen per minuut.

Het studiebureau vindt in mei ‘75 onderdak langs de Zonnebeekseweg. Uit het personeelsmagazine van ’75: “Laten wij alleen onderstrepen dat het milieu waarin ons Studiebureau zich bevindt werkelijk uniek is. Gelegen midden velden en weiden waar rust en kalmte heersen, onmisbare factoren om effectief aan onderzoek en ontwikkeling te doen.” In 1975 wordt een nieuwe verzendingshal opgetrokken op de terreinen van de Karel Steverlyncklaan. Zowel de rijweg als het spoor worden eigendom van Picañol. Zo kunnen vrachtwagens en wagons rechtstreeks de nieuwe laadput bereiken. De oude laadput gaat dicht en wordt omgevormd tot een nieuwe montagehal.

Belgische handelsbeurs in Peking

In april 1975 vindt in Peking een handelsbeurs plaats met 28 Belgische bedrijven, waaronder Picañol. Het is pas de tweede keer dat Picañol in de Volksrepubliek China van de partij is. Onze CM-SB/MDC-automaat met positieve kettingaflaat en onafhankelijke doekopwikkeling in MDC-uitvoering vormt een grote attractie. Verkoopdirecteur Louis Motte kijkt tevreden toe.

Schoon volk bij Picañol

Picañol schakelt geregeld ‘schoon volk’ in om zijn weefgetouwen aan de man te brengen. Zo maakt Miss England en latere Miss World 1974 Helen Morgan reclame voor de Picañolweefgetouwen bij de open dag van Premier Mill (Verenigd Koninkrijk). Nog in 1974 opent opent Picañol een automatische montageband. Iedere ploeg krijgt 12 minuten om zijn montagewerk af te maken, daarna klinkt een bel en schuift het weefgetouw verder. Met deze nieuwe methode kunnen per dag meer dan 40 weefgetouwen worden gemonteerd. Ook de machines in de productieafdelingen worden vernieuwd. Er worden onder andere twee numeriek bestuurde coördinaatboor- en freesmachines ‘Olivetti’ aangekocht. Charles en Bernard Steverlynck krijgen uitleg over de nieuwe technologie (foto).

Het eerste elektronisch gestuurde schietspoelweefgetouw

Op de ITMA-beurs in Parijs (1971) stelt Picañol de MDC voor,‘s werelds eerste elektronisch gestuurde schietspoelweefgetouw. MDC (Mono Disc Control) slaat op de elektromagnetisch gestuurde koppeling/remeenheid die toelaat om de snelheid van een 188 cm breed getouw tot 240 inslagen/min op te drijven. De MDC is door de elektronische sturing het eerste weefgetouw met druktoetsen in plaats van bedieningshefbomen.

Picañol op Inlegmash in Moskou

Op de Inlegmash-beurs in Moskou gebruikt Picañol de nederlaag van de Belgische voetbalploeg tegen de Sovjet-Unie op het WK in Mexico om de aandacht te trekken. Het Russische opschrift luidt: ‘Onze getouwen zijn veel beter dan onze voetbalploeg. Toch hartelijk gefeliciteerd’. Pavel Popovitch, de Russische kosmonaut die in 1962 49 omwentelingen rond de aarde maakte, ziet er de humor wel van in.

Nieuwe montagehal

Eind 1969 drijft Picañol het aantal aanwervingen op. Op dat moment zijn er in Ieper 2137 arbeiders en 418 bedienden aan de slag, waardoor het bedrijf met een acuut plaatsgebrek kampt. De omgeving van de fabriek in Ieper veranderde dan ook in een gigantische bouwwerf. In het voorjaar van 1970 start de opbouw van de nieuwe montagehal die tegen de vakantie moest klaar zijn. Voor het eerst wordt er ook een ringbaan aangelegd. Ook het aantal stortbaden en waskranen werd uitgebreid. Ook het “rollend materieel” werd vernieuwd. Zo werden in maart nieuwe bedrijfsauto’s in dienst genomen. De wagens met gesloten laadbak luisteren naar de naam Hannomag (Hannover), met een laadvermogen van 1.700 kg. Chauffeurs Lucien Wyckaert en André Mechelen gebruiken beide auto’s voortaan om transporten te organiseren over binnen- en buitenlandse wegen.

Start gietwerk voor derden

In 1969 start Picañol met gietwerk voor derden. In 1970 wordt ongeveer twee derde van de tijd voor eigen productie gewerkt, het andere derde produceert men gietwerk voor
externe klanten, onder meer voor Ford Tractor.

Picañol in Ethiopië en het bezoek van koningin Juliana

In de lente van 1969 nam Picañol deel aan een expo te Asmara in Ethiopië. De expo zelf was vooral bedoeld om bezoekers te laten zien wat er in Ethiopië geproduceerd werd. Picañol was present met een C.M. Président met een zwaar keperweefsel, met een snelheid 230 inslagen per minuut. Voor de correspondenten van Picañol was het een genot om te zien hoeveel bezoekers halt maakten om het weefgetouw te bewonderen. Zelfs een Britse concurrent die er zijn weefgetouwen tentoonstelde kon maar niet geloven hoe ons weefgetouw zo snel kon draaien. Naast bezoek uit onder meer Soedan en Kenia bracht ook Koningin Juliana van Nederland een bezoek aan de beurs. Zij was zeer geïnteresseerd in de herkomst van onze getouwen en zei: “Nou ja, die Benelux maakt ook van alles.

Picañol naar het Verre Oosten

Eind 1968 opent het Deense Maersk een nieuwe lijn naar Azië, waardoor Picañol een rechtstreekse toegang kreeg tot de belangrijke markten in het Verre Oosten. De ‘Charlotte Maersk’ (13.900 brt) was de eerste boot die de nieuwe verbinding tussen Europa en het Oosten verzekerde. Na het laden van de vertrouwde Picañolkisten in Antwerpen vertrokken zo 164 President-getouwen richting Hong-Kong. 100 weefgetouwen gingen naar onze klant Textile Alliance, de andere 64 waren bestemd voor East-Asia Textiles Ltd.

Oprichting Picanol Deutschland

Op 18 januari 1968 wordt in Düsseldorf een Duitse dochteronderneming opgericht onder de naam Fa Picanol-Deutschland GmbH. Met de nieuwe vestiging wilde Picañol de verkoop van zijn weefgetouwen in het grote buurland bevorderen. Op dat moment was al een belangrijk percentage van de ongeveer 70.000 getouwen op de Duitse markt afkomstig uit de fabriek te Ieper. Duitsland vormt op dat moment ook de belangrijkste exportmarkt voor Picañol, waarbij de voorbije 10 jaar ongeveer 7000 Picañolweefgetouwen geleverd en geïnstalleerd werden. De Verwaltungsrat werd gevormd door W. Vanhee en Emmanuel Steverlynck. De rest van de Mannschaft bestond uit G. Gebhardt en onze regionale agenten Müller, Ludwig en Kuttler. De oprichting werd wereldkundig gemaakt op een persconferentie, die door heel wat journalisten gevolgd werd. Een jaar later zal ook Picanol Nederland opgericht worden te Almelo, voor de lokale verkoop en service van weefmachines, mechanische stukken en gietstukken.

Prins Albert te gast op ITMA Bazel

Van 27 september tot 6 oktober 1967 nam Picañol deel aan de 5° internationale vakbeurs voor textielmachines te Bazel (Zwitserland). Na eerdere edities in Rijsel, Brussel, Milaan en Hannover kende de nieuwe ITMA-beurs een recordopkomst van meer dan 110.000 bezoekers uit meer dan 100 landen. Picañol was de grote uitblinker bij de Belgische spelers die met 28 deelnemers aanwezig waren. ITMA Bazel was maar liefst zesmaal groter dan de eerste uitgave in Rijsel, wat ook aantoont hoe sterk de textielmachineindustrie in tussentijd gegroeid was.

Op de stand van Picañol stonden 11 President-getouwen, aangevuld met 6 getouwen op andere standen. Oude en nieuwe klanten werden door een uitgebreide staf van 40 Picañolmedewerkers ontvangen, offertes werden opgemaakt, bestellingen geboekt en wanneer het even te warm was wipte men de bar binnen om een koel glas te drinken. In de late voormiddag van 6 oktober bracht ook Prins Albert, als voorzitter van de Belgische Dienst voor Buitenlandse Handel, een bezoek aan onze stand.

Picanol of America verhuist naar nieuwe gebouwen

In september 1967 verhuist Picanol of America naar nieuwe gebouwen in Charlotte, een stad in de staat North Carolina in de Verenigde Staten. De verhuizing was nodig door de grote stijging van het aantal Picañolgetouwen in de Verenigde Staten. Eind 1967 draaien er namelijk al meer dan 5.000 Presidentgetouwen in 35 Amerikaanse weverijen. Het nieuwe gebouw omvat naast bureaus en verkoopdiensten ook een technisch vormingscentrum, demonstratiezaal en enkele magazijnen.

Naar de beurs

In 1966 staat Picañol voor het eerst genoteerd op de aandelenmarkt van Brussel. De voornaamste reden voor de beursgang, is de benoeming van Charles Steverlynck in de Bankcommissie. Het was namelijk verboden voor een lid van deze commissie om rechtstreeks aanzienlijke belangen te hebben in een onderneming. Daarom besluit de familie Steverlynck om Picañol om te vormen tot een N.V. en haar aandelen naar de beurs te brengen. De familie koopt echter wel zelf de meerderheid van de aandelen op.

Eerste baddoekgetouw

Om aan de marktuitbreiding in België en andere Europese landen te kunnen voldoen, brengt Picañol op 15 november 1965 het eerste baddoekgetouw op de markt. Het is volledig gebouwd op het succesvolle meerkleurengetouw waarbij de nodige dispositieven voor het weven van lusjes zijn aangebracht. De lussen worden in het doek gevormd volgens het principe van het beweegbare riet (verstelbaar van 0 mm tot 19 mm). Door een eenvoudige afstelling kan men op twee manieren de lussenpool tot stand brengen waarbij één lus per drie inslagen, ofwel één lus per vier inslagen wordt gevormd. Het schietspoel-baddoekgetouw zal een lang leven kennen. Tot in 1984 levert Picañol machines van dit type. Het laatste baddoekgetouw is bestemd voor Algerije. Vandaag biedt Picanol de luchtweefmachine TERRYplus 800 voor het weven van badstof aan, gebaseerd op de OMNIplus 800-reeks.

23rd Southern Textile Exposition

In 1964 vindt in Greenville (VS) de ‘23rd Southern Textile Exposition’ plaats. De beurs kende een overweldigend succes, een groot deel van de Amerikaanse textielindustrie kwam de Picañolstand bezoeken. Op de stand is dé attractie het CC-C weefgetouw waarop regenkleding-popeline wordt geweven. De ketting en inslag mixten 65% dacron en 35% katoen. Het weefgetouw draait de eerste dagen van de tentoonstelling aan een snelheid van 260 inslagen per minuut. Op vraag van Emmanuel Steverlynck gaat het echter iedere dag 10 inslagen sneller. Op de laatste dag draait de President met een snelheid van 304 inslagen per minuut. Deze snelheden lieten een grote indruk na bij de bezoekers. De cijfers spreken dan ook voor zich: de firma Riegel Textile Corporation kocht meteen 200 getouwen van dit type.

The Flying President

In 1963 zorgt Picañol voor een primeur in de geschiedenis van de Belgische textielindustrie. Voor het eerst verscheept Picañol een weefgetouw per vliegtuig over de Atlantische Oceaan, naar Mount Vernon Mills in Baltimore (VS). Deze opmerkelijke ‘stunt’ kwam er ter gelegenheid van de 75ste verjaardag van Charles Steverlynck, maar ook, en vooral, om in een recordtempo te kunnen voldoen aan de vraag van een belangrijke Amerikaanse klant. Dankzij een goede samenwerking tussen Picañol en de luchtvaartmaatschappij Pan American Airways kan het nieuwe President-getouw in minder dan drie weken geleverd worden. Normaal duurt een levering in de VS enkele maanden. Dit huzarenstukje trekt niet alleen de aandacht van de pers, Picañol krijgt er meteen ook vaste voet door in de VS. Nochtans is de verovering van de Amerikaanse markt geen sinecure. Tot op dat ogenblik was Picañol er slechts in geslaagd om enkele bescheiden orders te plaatsen in Amerika. Twee nationale bedrijven controleren in die periode de markt, waaronder vooral Draper die een bijna monopoliepositie inneemt. Maar toch wil Emmanuel Steverlynck deze belangrijke markt binnendringen, en dit tegen het advies van zijn vader Charles. Gewapend met een adresboekje en zijn visitekaartje van beheerder, trekt Emmanuel de oceaan over. De eerste contacten met enkele grote weverijen mogen positief genoemd worden. Maar wanneer het aankopen van getouwen ter sprake komt, is de eerste vraag steeds waar klanten de nodige wisselstukken kunnen verkrijgen. Emmanuel Steverlynck huurt daarop een lokale garage af en laat vier getouwen vanuit Ieper overbrengen. Nadat hij de getouwen aan de mogelijke klanten gepresenteerd heeft, laat hij ze demonteren. Zo beschikt Picañol al over de nodige wisselstukken vooraleer het eerste getouw verkocht is. Deze inspanning is niet voor niets geweest, want niet veel later kunnen de eerste kleine bestellingen genoteerd worden.

4 kleuren

In 1960 splitst Picañol het studiebureau op in twee afdelingen. In de Polenlaan werkt een zevental man verder aan de ontwikkeling van het éénkleurgetouw. Op het domein van Jaime Picañol nabij de Zandberg in Zillebeke begint Picañol met het ontwerpen van een meerkleurengetouw. Onder het toeziend oog van Jaime zelf verdiepen een twintigtal tekenaars, technici, monteurs en wevers zich in de bouw van de eerste prototypes. In het najaar van 1962 lanceert het bedrijf een proefserie van een reeks ‘President-4C-C’ of bontautomaten met vier kleuren in de inslag. Voordien werd al een 2 kleurenmengwisselaar op de markt gebracht. Picañol levert de eerste 50 meerkleurengetouwen aan verschillende weverijen in België en Nederland voor een laatste proeftest onder industriële voorwaarden. De productie in serie wordt gepland voor begin 1963. De interesse van de klanten is groot, want het overgrote deel van de onderdelen is gemeenschappelijk met de stukken van de klassieke President-getouwen.

Voet aan wal in Engeland

Begin jaren 60 krijgt Picañol stilaan ook meer voet aan wal in in Engeland. Nog vóór het eind van 1962 zullen er ongeveer 3.000 Picañolgetouwen in Engeland draaien. De verzwaarde uitvoering, de B-versie, van het President-getouw is uitstekend om number duck canvas te verwerken. De SB-versie gebruikt men om transportbandweefsel uit meerdere lagen te produceren. Dit komt de Coal Board in Groot-Brittannië zeer goed uit, zij hebben nood aan transportbanden voor de koolmijnen. De lokale fabrikant van zware getouwen ‘Wilson & Longbottom’ kan niet wedijveren met de snelheid en de prijs van de Ieperse getouwen, waardoor Picañol deze markt snel kan binnendringen.

The sky is the limit

In het voorjaar van 1962 vult Picañol de reeks President-getouwen aan met een nieuwe versterkte machine: de President CM met achtervoegsels B (Bache) of SB (Super Bache). In deze periode maakt de textielwereld steeds meer gebruik van synthetische garens. Een nieuwe markt biedt zich aan voor Picañol. Eén van de meest gerenommeerde producenten van technische weefsels is de firma Cramer in Nienborg – Westfalen, die uitsluitend produceert op Picañolgetouwen. Zij vervaardigen een speciaal Diolenweefsel dat als omhulsel wordt gebruikt voor het beschermen van de paraboolantenne van de sterrenwacht van Bochum (West-Duitsland). Dit weefsel moet bescherming bieden tegen atmosferische storingen. Bovendien krijgt de President nog een andere speciale uitvoering: ‘Tire Cord’ voor het weven van bandenkoord voor fiets- en autobanden in zowel katoen, nylon en zelfs metaaldraad. De Japanse bandenfabrikant Bridgestone gebruikt deze weefgetouwen om te concurreren met hun tegenhanger Firestone. Eind jaren 60 draagt de eerste astronaut en maanlander in de Apollo-vlucht zelfs een pak waarvan het weefsel op een zwaardoek-President is geproduceerd. Het pak uit dicht geweven perlondraad en gevuld met porseleinpoeder moet tijdens de ruimtewandeling bescherming bieden tegen de mogelijke inslagen van kleine meteorieten.

De vernieuwing gaat voort

In 1962 begint Picañol met de studie voor een nieuwe gieterij. Hieruit blijkt dat het interessant is om een gieterij uit te bouwen naar eigen ontwerp, wat zeker een gedurfd initiatief is. Picañol kiest ervoor om te gaan werken met de meest moderne vormtechniek: het hogedrukprincipe. Ook de mechanisatie en de automatisering in het vormen stonden, net als deze techniek, in die tijd nog in hun kinderschoenen. Picañol richt zich met dit nieuwe principe vooral tot de kwaliteit van het zand, de nauwkeurigheid van de afmetingen en de oppervlaktestaat. Eind 1964 plaatst een gespecialiseerde firma uit Gent twee nieuwe rolbruggen. Deze wegen samen ongeveer 30 ton. Ze zullen worden gebruikt voor het lossen van wagens en het bevoorraden van de smeltovens. Op 17 februari 1966 wordt de eerste machine van de nieuwe gieterij in werking gebracht. De ‘Ballard’ is een automatische schildermachine met dompelsysteem en droogoven. Ze werkt vijf maal sneller dan de machine in de oude gieterij. Concreet betekent dit dat er nu 35 getouwen worden geschilderd in één ploeg over een tijdspanne van 9 uur. In november 1966 wordt al 20% van de productie gietijzer gerealiseerd in de nieuwe gieterij. De nieuwe vormmachine ‘Taccone’ heeft een capaciteit van een volledige vorm in 15 seconde ofwel 4 vormen per minuut. De vier koepelovens laten toe om 150 ton ijzer te gieten in 9 uur. Voor het vormen van de grote stukken maakt men gebruik van de ‘Sandslinger’, waarbij de vormkasten worden gevuld met twee gietpotten met een gezamenlijke inhoud van 1 ton.

Boudewijn op bezoek

Het Belgische koningshuis heeft altijd al veel interesse gehad voor Picañol. Het hoogtepunt komt echter op woensdag 28 februari 1962 wanneer tijdens een bezoek aan Ieper ook Picañol op het programma van Koning Boudewijn staat. De koning had tijdens een diplomatieke missie in het Verre Oosten de wens uitgedrukt om een bezoek te brengen aan het bedrijf. De vorst beperkt zich echter niet tot de traditionele ceremoniële begroetingen en de uitwisseling van geschenken. Hij neemt ook voldoende tijd om met enkele werknemers te praten. De vorst spreekt met de werknemers niet alleen over de werkvoorwaarden maar blijkt ook geïnteresseerd in hun vrijetijdsbesteding en ontspanning. Ruim anderhalf uur onderhoudt de koning zich met talrijke werknemers. Na de wandeling in de bedrijven langs de Polenlaan, mag de koning nog een primeur meemaken wanneer in de nieuwe montagehallen één van de eerste bontweefmachines in werking wordt gesteld. Ook in deze fabriek sprak hij met enkele werknemers, waardoor velen hem terecht als ‘toffen typ' beschreven.

2.500ste weefmachine in Almelo

Op 16 juni 1961 kent het Nederlandse Almelo een Ieperse invasie. Hier, in het centrum van de Twentse linnennijverheid, bevindt zich het textielconcern Ten Cate. Net als Ieper is dit een landbouwstreek waar de boeren naast graan ook vlas telen. We vinden hier dan ook veel thuiswevers en –spinners. Maar ook hier zet de verdere industrialisatie zich geleidelijk door. De handgetouwen verdwijnen en modernere machines komen in de plaats. Hieraan heeft Picañol een aanzienlijke bijdrage geleverd. Het was al in april 1956 dat Picañol zijn eerste weefgetouw aan Ten Cate leverde. Deze samenwerking bereikt zijn hoogtepunt wanneer in 1961 de 2.500ste machine aan de Nederlandse klant wordt geleverd. Een mijlpaal als deze mocht niet onopgemerkt voorbijgaan. Daarom wordt onder begeleiding van de Harmonie Picañol, de Ieperse katten en reuzen, en in aanwezigheid van heel wat personaliteiten het 2.500ste getouw aan de grootste textielonderneming van Nederland overhandigd. Nicole I, de Ieperse Kattenkoningin, krijgt de eer om het Picañolgetouw te starten.

De eerste Amerikaanse basketspeler in de Belgische competitie

In 1960 huldigt Athlon-voorzitter Jules Bastil het ‘Bernard Steverlynck terrein’ in de Kruisstraat in. In het seizoen ’60-’61 treedt de basketbalploeg voor het eerst aan onder de naam BBC Athlon Ieper, na de samensmelting tussen BBC Ieper en Athlon. Athlon Ieper werd oorspronkelijk opgericht als atletiekvereniging, vandaar ook de naam Athlon (‘athl’ van at(h)letiek en ‘lon’ van Picanol). Naar aanleiding van de eerstesteenlegging van de nieuwe overdekte sporthal organiseert de ploeg eind 1961 een heus basketbalfestival. Op 11 november volgt dan de officiële inhuldiging van de ‘Bernard Steverlynck sporthalle’, genoemd naar erevoorzitter en oprichter Bernard Steverlynck. Voortaan zal de basketbalploeg de thuiswedstrijden op een overdekt veld in de Kruisstraat kunnen spelen. Dat BBC Athlon Ieper een grote uitstraling heeft, blijkt ook uit de interesse van buitenlandse spelers om uit te komen voor de ploeg. In 1963 kwam Rex Hughes de ploeg versterken, meteen ook de eerste Amerikaanse speler in de Belgische competitie. Hughes komt over van de universitaire ploeg van NCAA-West (Los Angeles) waar hij kampioen werd. Hij is 1m94, heeft een moordend jumpshot, is een uitstekende verdediger en blinkt uit bij de rebounds. Op 4 september 1963 kwam hij de PR-dienst en de basketbalploeg versterken. Hij wordt meteen ook aangesteld als jeugdtrainer. Daarnaast is BBC Athlon in 1963 ook de eerste ploeg in België, en misschien in Europa, die het laatste Amerikaanse snufje op gebied van sport- en basketballtraining bezit: de automatische Mc Call Rebounder. Dit toestel helpt de reboundtechniek van spelers heel snel te verbeteren.

(foto: Rex Hughes wordt ontvangen door Ivan Lambeets)

De inhuldiging

De grote festiviteiten vinden plaats op maandag 30 oktober 1961. De inhuldiging van de industriezone op de Kasteelwijk betekent een mijlpaal in de industrialisatie van Zuid West-Vlaanderen. De inhuldiging gebeurt door de toenmalige Eerste Minister Theo Lefèvre. Naast de Eerste Minister noteren we nog Kamervoorzitter Achiel Van Acker, Minister van Economische Zaken Spinoy, Minister van Middenstand Declerck en Minister van Staat Gillon en vele andere prominenten. Terzelfder tijd worden ook de eerste gebouwen van “De Nieuwe Fabriek” officieel ingehuldigd. Het betreft de nieuwe montagehal met een lengte van 180 meter en een breedte van 42 meter. Daar zullen voortaan 25 getouwen per dag de montageketting verlaten. Hiervan zijn 95% bestemd voor de uitvoer naar andere landen. Op 18 gesynchroniseerde montageposten worden de voorverzamelingen aaneengeschroefd zodat om de 27 minuten het getouw naar de volgende post doorgeschoven kan worden. Het zijn de eerste stappen in de richting van een latere automatische montageketting. Onder de deskundige leiding van het montagehoofd Guido Manhaeve worden volledig afgeregelde machines aan de dienst verzending afgeleverd waar ze in die tijd nog meestal per spoor vanaf de laadkade naar hun bestemming vertrekken.

Op zoek naar een nieuwe locatie

Waar de productie in de beginjaren op vier machines per dag was afgestemd is deze reeds opgedreven tot achttien. Stilaan komt het bedrijf nu in een situatie terecht waar de vraag naar weefgetouwen de productiecapaciteit overstijgt. De gemiddelde productie van 140 getouwen per week kan onmogelijk volstaan om aan de bestellingen te voldoen. Als gevolg van het toenemend aantal bestellingen begint het bedrijf te kampen met een gebrek aan voldoende ruimte voor het monteren van de getouwen. Daarom wordt besloten om uit te breiden naar een andere locatie. Om aan de vraag naar nieuwe industriegrond te kunnen voldoen wordt een gebied van 19 hectare tussen de Menensteenweg en de spoorlijn Ieper-Roeselare uitgerust als industriegrond. In het licht van de steeds heersende nood aan werkgelegenheid in eigen streek was het aanleggen en uitrusten van een nieuwe industriezone meer dan noodzakelijk geworden. Dank zij de inzet van de Ieperse burgemeester Albert Dehem en enkele industriëlen zal deze nieuwe vestigingsplaats voor bedrijven een nieuwe impuls geven aan de tewerkstelling in het Ieperse. Van deze nieuwe industriezone is ongeveer 10 hectare voorbehouden voor Picañol. In het voorjaar van 1961 worden op de nieuwe industriezone langs de Kasteelwijk belangrijke werken uitgevoerd. Kranen hijsen zware balken op voor het optrekken van een indrukwekkende montagehal. Na enkele maanden kunnen de machines en wisselstukken al van het complex langs de Polenlaan naar de nieuwe vestiging overgebracht worden.

Picañol in Atlantic City

In 1960 neemt Picañol deel aan een grote vakbeurs in de VS. In Atlantic City vindt om de vier jaar een grote show plaats van textielmachines met internationale deelnemers. Ook Picañol was er vertegenwoordigd en het President-getouw stond er in het brandpunt van de belangstelling, waardoor grote perspectieven werden geopend voor introducties in de reusachtige textielsector van de VS. Op de foto van links naar rechts G. Bruynooghe, onze monteerders Eichele, Dumerie en Carrein, Emmanuel Steverlynck en H.B. Hess. Ook te Greenville zal Picañol met veel succes aan een beurs deelnemen.

De eerste BV’s op bezoek

Ook het sociaal leven blijft op volle toeren draaien. Picañol bezit op dat moment bloeiende en actieve verenigingen van voetbal, muziek en basket. Ook worden met Sint-Elooi sinds een paar jaar Ieperse revues gebracht, waarbij heel wat talenten uit de firma de kans krijgen op het podium hun ding te doen. Zo is het Iepers Operettegezelschap, dat reeds in 1956 het levenslicht zag, hoofdzakelijk samengesteld uit Picañolwerknemers. De groep zoekt ook voortdurend naar versterking: “En wij richten een bijzondere oproep tot alle werknemers, hun familie en eventuele vrienden om samen met ons nieuw leven te brengen in het Picañol en Iepers ontspanningsleven. Iedereen kunnen wij gebruiken – het moeten niet allemaal schippers naast Mathilde, Philidoors of Hypolieten zijn, noch minder Maria Callassen, B.B.’s, Louis Armstrongs of wat al meer…” Ook de eerste BV’s komen op bezoek tijdens sociale activiteiten. Zo komen de op dat moment in Vlaanderen wereldberoemde Tante Ria en Nonkel Bob langs in onze Werkhuizen.

Afscheid van de Omnium

Vanaf 1960 wordt besloten om de ‘Omnium’ uit het productieprogramma te schrappen en blijft er enkel nog de‘President’over die in een reeks smallere types wordt geproduceerd. De Omnium was een groot succes. Vanaf het einde van de Tweede Wereldoorlog werden er meer dan 8.000 van gemaakt. Stilaan komt er ook vraag naar bredere machines. Daarop besluit het bedrijf om het gamma producten uit te breiden met een reeks machines die geschikt zijn voor bredere katoenweefsels en ook voor zwaardere artikels. Gebruikmakend van zoveel mogelijk onderdelen van de bestaande producten worden twee nieuwe types op de markt gebracht.

In het Heilig Land

Omdat er steeds grotere interesse komt vanuit Afrika gaat alle aandacht nu in deze richting. Onder impuls van Emmanuel Steverlynck worden talrijke bezoeken gebracht aan Egypte, Soedan en Saoedi-Arabië. Meerdere grote projecten in Soedan komen er langzaam op gang. Dit biedt Picañol de mogelijkheid om duizenden getouwen aan dit Afrikaanse land te leveren. In deze ‘sleutel op de deur’ projecten moeten het opstarten van de getouwen en de daarbij horende weefproeven gebeuren door de leverancier van de machines. Pas nadat de testen positief zijn worden de geleverde machines overgenomen. Intussen is Karel Steverlynck in Israël besprekingen aan het voeren over de mogelijke oprichting van een nieuwe maatschappij. Dit resulteert in een overeenkomst tot het oprichten van een montagefabriek in de omgeving van de Middellandse Zee te Ashdod, op ongeveer 35 km van de hoofdstad Tel Aviv. De plaatselijke regering is van plan om er in het najaar van 1960 een haven uit te bouwen zodat deze stad de voornaamste zuidelijke haven van Israël zal worden.
Op 12 mei 1960 wordt in aanwezigheid van talrijke genodigden het nieuwe bedrijf ‘Metapic’ officieel geopend. De Israëlische Minister van Handel en Nijverheid Pinhas Sapir mag er het symbolisch lint doorknippen. Door het monteren van getouwen buiten Ieper is Picañol in staat om voor de regio in het nabije oosten met kortere levertermijnen te werken. Door het inplanten van deze montagehal is Metapic het eerste Belgisch bedrijf dat zich onder eigen naam in Israël gaat vestigen en tevens het enige dat er zorgt voor de productie van weefgetouwen.

De President bij de Presidenten

Eind 1959 brengt President Nasser, op dat moment staatshoofd van de Verenigde Arabische Republiek, een bezoek aan het belangrijke industriecentrum MISR te Helouan, Egypte. Al in 1958 werd gestart met het vervaardigen van weefgetouwen voor MISR. Verschillende ladingen vertrokken naar de haven van Antwerpen om er verscheept te worden. Zo werden maar liefst 816 weefgetouwen besteld, die ondergebracht werden in een nieuwe fabriek uitsluitend bestemd voor onze weefmachines. Onze monteerders gingen er aan de slag onder tropische temperaturen en maakten kennis met de lokale gebruiken. Zo mocht een ritje op het schip van de woestijn zeker niet ontbreken. Het vet van de kameel werd trouwens voor de bereiding van diverse schotels gebruikt. De monteerders ter plaatse stelden vast dat dit voor de geliefde frieten minder minder geschikt was gezien ze aan elkaar plakten… (foto: Roland Desquirez als flinke kameelruiter)

Samenwerking met Joegoslavië

In 1959 komt het ook tot een handelsovereenkomst tussen Picañol en de constructiefirma Tekstilstroj uit Zagreb voor het vervaardigen van weefgetouwen. Deze overeenkomst zorgt ervoor dat Picañol praktisch het monopolie op de Joegoslavische markt verzekert. De samenwerking met Picañol kwam tot stand nadat Joegoslavische vertegenwoordigers met meerdere constructeurs contact namen maar tot de vaststelling kwamen dat het Picañolgetouw de meeste voordelen bood voor de Joegoslavische markt. (foto: Bernard en Emmanuel Steverlynck met de Joegoslavische delegatie)

De 1000° werknemer

Van 12 tot 21 september 1959 vond in Milaan opnieuw een internationale ITMA-tentoonstelling plaats, na ITMA ’51 in Parijs en ITMA ’55 in Brussel. In Milaan komt Picañol met een nieuwe gerationaliseerd systeem voor de toevoer van inslagdraden op zijn machines naar buiten. De Unifil-spoelmachine, van Amerikaanse oorsprong, wordt voor de eerste maal op het President-getouw aangebouwd. Een andere vernieuwing is de automatische laadinrichting voor schietspoelen van de Zwitserse firma Georg Fischer. Op de beurs maakt Picañol tijdens een persconferentie bekend dat het een akkoord gesloten heeft met de Amerikaanse firma Saco-Lowell uit Boston. Saco-Lowell zal voortaan Picañol vertegenwoordigen in de Verenigde Staten en Canada. De vooruitzichten zijn op dat moment zeer rooskleurig. Grote bestellingen worden geboekt en wat het prospecteren van nieuwe markten aangaat is Emmanuel Steverlynck vol enthousiasme over landen waar het tot nog toe uitgesloten was ook maar één enkel weefgetouw in te voeren (gezien die landen over eigen makelij beschikken en zich stug hielden aan eigen fabricatie). Dat de textielbeurs in Milaan geen windeieren heeft gelegd bewijst het aantal werknemers: op 10 december 1959 wordt de 1000° werknemer gehuldigd: Gaston Delameilleure.

Nieuwe weefzaal in Nijverdal

Op 24 januari 1959 wordt een nieuwe automatenweverij in gebruik genomen bij de Koninklijke Textielfabrieken Nijverdal – Ten Cate NV in Nederland. Dit concern, op dat moment een van de grote textielbedrijven in Europa, heeft 6090 weefgetouwen waarvan één vijfde uit Ieper komt. De nieuwe automatenweverij, in een zaal volgens de modernste opvattingen gebouwd met constante temperatuur en vochtigheid, is gevuld met 360 Presidentgetouwen. De officiële ingebruikname wordt bijgewoond door vele autoriteiten uit de Nederlandse overheid en uit de textielwereld. Na de spreekbeurten volgt de protocollaire start waarna binnen enkele seconden alle 360 getouwen draaien. Het succes van de weefgetouwen blijft niet onopgemerkt. Eind jaren 50 vinden meer en meer gasten hun weg naar Ieper. Delegaties uit o.a. Joegoslavië, Brazilië, de Filippijnen en de VS zakken af naar de Werkhuizen in Ieper.

Nieuwe afzetgebieden

Eind 1958 komt er echter een kentering in de vraag naar weefmachines. In de ondernemingsraad licht Bernard Steverlynck toe dat dit niet enkel een zaak van Belgische aangelegenheden is, maar uitsluitend te wijten is aan bepaalde landen waar de politiek er verre van rooskleurig uitziet. Zowel in Venezuela als in Cuba, twee landen waar de economie sterk op textiel is gericht, heerst er politieke onrust en is er een revolutie op til. In beide landen worden de kredietlijnen afgesloten zodat er van afzet geen sprake kan zijn. In Mexico stagneert de markt, maar ook Europese markten zoals Italië en Frankrijk liggen stil. Dit alles zorgt voor een economische stilstand voor Picañol. Daarom worden andere landen bewerkt in verschillende werelddelen om er nieuwe afzetgebieden te zoeken. Dit gebeurt in moeilijke omstandigheden. Wanneer vanuit Turkije een aanbesteding binnen komt voor levering van meer dan 700 machines voor de Sumerbank worden Omer Deschacht en technisch adviseur Tony Debruyne naar Ankara gestuurd. Na dagenlange discussies wordt bij vrieskou en op een geleende schrijfmachine in een hotelkamer een contract uitgetypt. Kopieerapparaten bestaan nog niet en met het bestaande carbonpapier kunnen maar vier exemplaren gemaakt worden. Om de arbeidsdruk nog te verhogen moeten 8 exemplaren gemaakt worden met daarenboven nog evenveel Engelstalige en Franstalige versies. De prijsberekeningen gebeuren er nog met de mechanische rekenmachine waarbij men vermenigvuldigt door aan het molentje te draaien. Wanneer daarenboven nog een gedetailleerde lijst met wisselstukken voor twee jaar moet opgenomen worden moet men een beroep doen op het thuisfront waar Robert Bastil van de dienst wisselstukken alle nodige informatie per telegram naar Ankara doorstuurt. Dit monnikenwerk is echter niet vergeefs. Er wordt een contract ondertekend voor 750 getouwen waardoor het bedrijf weer op volle toeren kan draaien.

Picañol op de wereldexpo in 1958

Op 17 april 1958 vangt de druk besproken wereldexpositie in Brussel aan die zal duren tot 19 oktober. Ook Picañol neemt eraan deel en wel met een President-getouw op de Symatex-stand, in het Belgisch paviljoen. Op 12 juli organiseert Picañol een groepsuitstap met de harmonie voor medewerkers die de wereldtentoonstelling willen bezoeken. Op 4 september haalt Picañol de Vlaamse televisie. De Picañolacteurs – O. Deschacht, R. Desquirez, M. Dufromont en J. Liefhooghe – worden ingeschakeld voor een korte reportage. Zo had in het paleis van de metallurgie ons getouw en meteen de Werkhuizen Picañol de eer als belangrijkste lid van Symatex. De speaker van de tv stelt aan O. Deschacht enkele vragen over o.m. de evolutie van het weefgetouw in de laatste 200 jaar.
- “Waar worden deze getouwen gemaakt?”
- “Te Ieper, in het hartje van West-Vlaanderen.”
- “Worden ze ook in België verkocht?”
- “Zeker, een belangrijke Brugse modelonderneming heeft onlangs nog talrijke getouwen aangekocht, doch heel wat trekken over zee naar vreemde landen.”
- “Kunnen wij dit “helse tuig” even in werking zien en horen?”
- “Zeker.”
En daarop daverde gedurende 15 seconden het Picañolgetouw op de Expo en op de Vlaamse televisie.
(foto: Bernard Steverlynck geeft een presentatie in het Atomium)

Telexautomatisering

In de jaren 50 staat de technologie niet stil, ook niet bij Picañol. Tot die periode gebeurt alle correspondentie met de internationale correspondenten via de telefoon, briefwisseling of telegram, maar vanaf 1955 neemt Picañol de eerste telexmachine in gebruik. Dit betekende een mijlpaal in de geschiedenis van de kantoorautomatisering van die tijd. Zowel nationaal als internationaal kunnen Picañolmedewerkers voortaan berichten doorseinen zonder gebruik te maken van telefoon of gewone geschreven correspondentie. Via het intikken van een tx-nummer (te vergelijken met het draaien van een telefoonnummer) kon men het te contacteren bedrijf bereiken. De boodschap kon ofwel rechtstreeks getypt worden, ofwel via een telexbandje op het telexapparaat geponst worden. Dagelijks zullen voortaan vele meters bandjes uit het apparaat rollen om daarna in tekstvorm te worden omgezet.

De eerste ereburgers van Ieper

28 november 1954 wordt een memorabele dag in de geschiedenis van de firma Picañol, want op die dag vierde Picañol feest. Het kleine bedrijf van voor de Tweede Wereldoorlog is stilaan uitgegroeid tot een speler van wereldformaat. Het aantal werknemers is al gegroeid tot zevenhonderd waardoor Picañol een aanzienlijke bijdrage levert tot de werkgelegenheid in de regio Ieper. De feestelijkheden starten met een samenkomst van directie en werknemers bij de bedrijfsgebouwen. Met de Harmonie Picañol voorop trekt men in stoet naar de kathedraal om de jubileummis bij te wonen. Eerst wordt een bloemenkrans bij het monument van de gesneuvelden neergelegd. Daarna wordt de delegatie ontvangen op het stadhuis, waar ook 41 mensen gedecoreerd worden. De verdienste van de twee pioniers van de ‘NV Weefautomaten Picañol’ is ook bij het stadsbestuur niet onopgemerkt voorbijgegaan. Ze weten maar al te goed wat de firma voor de stad heeft betekend. Daarom worden Karel Steverlynck en Jaimé Picañol als blijk van waardering benoemd tot de allereerste ereburgers van de stad Ieper, en dat als niet-Ieperlingen.

Succes over het Kanaal

Ook in het Verenigd Koninkrijk krijgt Picañol stilaan voet aan wal. Ondanks de sterke invoerbeperkingen en de 14% invoerrechten van de Britse regering, slaagt Picañol erin om dankzij uitstekende proefresultaten enkele Britse klanten te overtuigen van de kwaliteit van zijn producten. Vooral de bereidheid om de weefgetouwen aan te passen aan de speciale wensen van de klant blijkt een overtuigend argument te zijn. Wanneer bovendien aan de eisen van de ‘British Cotton Board’ kan voldaan worden is het hek helemaal van de dam. Om aan deze voorwaarden te voldoen moet worden aangetoond dat het product van de buitenlandse leverancier beter aan de behoeften van de koper voldoet dan het eigen, binnenlandse product. Na vergelijking met het getouw van de Engelse constructeur British Northrop heft het ‘Ministry of Commerce’ uiteindelijk de invoerrechten voor het Verenigd Koninkrijk op. Nog vóór het eind van 1962 zullen er ongeveer 3.000 Picañolgetouwen in het Verenigd Koninkrijk draaien. Al deze speciale uitvoeringen en de hoge prestaties van de getouwen leiden ertoe dat de President in 1970 zelfs prijkt op bankbriefjes van 5 Pond van Noord-Ierland.

Vooruitstrevende service

De keuze van Nijverdal-Ten Cate voor het President-getouw en de ermee gepaard gaande service maakt enorme indruk op andere potentiële kopers. Dit leidt tot nieuwe contracten, niet alleen in Turkije en Egypte, maar ook in Frankrijk en Duitsland vindt het President-getouw gretig nieuwe afzetgebieden. Stilaan strekt het afzetgebied zich ook uit in de Afrikaanse landen. In 1953 start de grote montage van President-weefmachines in het toenmalige Kongo bij de firma Utexleo. De toename van de verkoop zorgt ervoor dat de productiecapaciteit moet worden opgedreven. Om de geleverde machines optimaal te laten renderen, kiest Picañol ervoor om een opleiding in te richten voor gespecialiseerde technici van over de ganse wereld. In Ieper worden ze getraind in het monteren van getouwen en het afregelen ervan. Eenmaal volledig op de hoogte van het vak keren ze terug naar hun land om daar ter plaatse de nieuw geleverde machines op te starten en het onderhoud te verzorgen. Ook vandaag doet Picanol nog altijd veel inspanningen om zijn buitenmonteurs op de hoogte te houden van de laatste technische machineveranderingen. Zo worden jaarlijks verschillende interne seminaries of ’monteursdagen’ georganiseerd.

Sociaal fonds

Om de werknemers te kunnen helpen bij ‘sociale gevallen en tegenspoed’ wordt in het bedrijf een sociaal fonds opgericht. Dit fonds vindt zijn oorsprong in de bedrijfsvoetbalploeg, door iedereen gekend als W.A.P. Sport. Bernard Steverlynck en Roger Bolle leggen hiermee de basis van wat later het Sociaal Fonds zal worden. Tot en met 31 december 1952 helpt en steunt de voetbalvereniging zieke of gekwetste werknemers financieel tijdens hun periode van inactiviteit. Werknemers kunnen door een lidkaart te kopen bij het Sociaal Fonds, bij ziekte of tegenslag een vergoeding krijgen volgens het toenmalig vermogen van de kas. In 1952 worden met de steun van enkele vooruitstrevende personeelsleden de statuten vastgelegd. Onder het toezicht van de directie en de ondernemingsraad wordt de beheerraad van ’De Dageraad’ samengesteld. Op 9 januari 1953 gaat de eerste vergadering door. Directeur-generaal Maurice Huvelle is de eerste voorzitter. Gezien M. Huvelle echter vaak in het buitenland verblijft, neemt Jan Elebaers het voorzitterschap in februari over. Dankzij de bijdragen van leden en de tegemoetkomingen van de directie is het Sociaal Fonds in staat steun te verlenen aan diverse verenigingen, bij ziekte, ongeval, overlijden of andere familiale gebeurtenissen zoals huwelijken of geboortes. Ook voor wie na zijn dienstjaren van een verdiend pensioen gaat genieten doet het Sociaal Fonds nog een duit in het zakje.

De Picañol sporthoogdag

Op 17 augustus 1952 ging de allereerste Picañol sporthoogdag door. Drie sporten kwamen aan bod, namelijk basketbal, atletiek en voetbal. Het begon allemaal met een ‘gedacht’ van een paar leden van de Feestcommissie. Dat idee heette toen nog niet ‘hoogdag’, wat het later in de letterlijke zin van het woord zou worden. Het was gewoon een groots opgevatte sportwedstrijd, waaraan men dan de naam ‘Dwars door Ieper’ is gaan geven. Daarvan is echter niets terug te vinden in het programma van de Sporthoogdag, zoals hij uiteindelijk plaatsvond. Maar dergelijke durvende ideeën brachten andere met zich mee. Het ‘gedacht’ werd voorgelegd aan de Feestcommissie, en op het einde van de vergadering stond het reeds vast: Picañol zou zijn eerste sporthoogdag krijgen. Uiteindelijk werd dit grootse evenement in samenwerking met het stadsbestuur, de firma Bekaert, de voetbalclubs K.V.C.S. Ieper, White Star Ieper en W.A.P. Sport Ieper, de Atletiek- en Basketvereniging Athlon en de Harmonie Picañol succesvol georganiseerd. De eerste Picañol sporthoogdag was niet alleen een primeur voor het bedrijf, het was ook meteen de eerste in zijn aard in ons land. Om het nog unieker te maken, werd dit evenement eveneens het debuut van Athlon als basketbalploeg. De ploeg nam het niet onverdienstelijk op tegen Bekaert, de buren uit Zwevegem. De eerste twee speelkwartieren gingen zeer gelijkopgaand en Athlon kon de tegenstander bij momenten schrik aanjagen. Jammer genoeg kwam het in de laatste helft tot een ware inzinking met 14-24 als gevolg. Te zware eindcijfers zo was iedereen nadien echter eens. Niettemin werd met dit optreden bewezen dat er toekomst zit in deze groep. Na de middag namen de Athlon-atleten gepast wraak door na een prachtige wedstrijd Cercle Ieper en Bekaert te verslaan. Nadien werd ook nog gevoetbald: White Star Ieper gaf Cercle Ieper partij voor de Picañol-beker. De wedstrijd eindigde echter onbeslist, waardoor de beker 6 maanden naar White Star ging en 6 naar Cercle. Ongeveer duizendvijfhonderd mensen woonden deze eerste Picañol sporthoogdag bij.

De grote doorbraak

De grote doorbraak komt er een goed jaar na de ITMA-tentoonstelling in Rijsel. In 1952 vraagt de Koninklijke Textielfabrieken Nijverdal-Ten Cate, de grootste Nederlandse weverij op dat moment, een offerte voor een levering van 800 weefgetouwen. Daar krijgt Picañol de kans om te bewijzen wat het kan tegenover de toenmalige ‘gevestigde waarden’. Dankzij de technische samenwerking van Jaimé Picañol en Joseph Vermandere kan aan de speciale wensen van Ten Cate voldaan worden. Na overleg tussen de ingenieurs van Picañol en de mogelijke nieuwe klant wordt het getouw herwerkt en ontstaat er in korte tijd een gewijzigde President. Een aantal van deze machines worden in Nijverdal-Ten Cate op proef geïnstalleerd om ze uitvoerig te testen tegenover deze van de concurrentie. Dankzij de vele bezoeken en de samenwerking met het T.N.O. (Technisch en Natuurwetenschappelijk Onderzoek) te Delft wordt een speciale kambeweging ontworpen. Door het toepassen van de trapsgewijze kruising of ‘trittelering’ is men erin geslaagd om hemdenpopeline een speciaal karakter te bezorgen. Het toeval wil dat deze nieuwe machines starten met het nummer 4711 wat hen bekend maakt als de ‘eau de cologne’ serie. Op basis van de testresultaten beslist Nijverdal-Ten Cate om een bestelling van 800 getouwen te plaatsen bij Picañol. Naast de technische en commerciële aanpak is er ook nog een niet te verwachten element dat heeft meegespeeld, namelijk het feit dat beide partners dezelfde taal spreken! Tegen 1961 zal Picañol maar liefst 2500 getouwen aan Ten Cate leveren.

De ‘clock spring’ affaire

In de jaren vijftig wil Emmanuel Steverlynck koste wat het kost de belangrijke Amerikaanse markt binnendringen, maar dit is geen sinecure. Tot nu toe nemen twee nationale bedrijven een monopoliepositie in op deze markt, wat een merkbare invloed heeft op de prijs. Maar als Picañol toch doorbreekt op de Amerikaanse markt, is dit deels te danken aan de ‘clock spring’ affaire. De firma Draper, de grootste Amerikaanse concurrent, wil met man en macht verhinderen dat Picañol in de Verenigde Staten getouwen aan de man brengt. Zo dagen ze Picañol voor de rechter wegens inbreuk op een patent dat ze in 1952 hebben neergelegd. Dit patent omschrijft het gebruik van spiraalveren (‘clock springs’) voor het terugtrekken van de weeframen op een weefmachine. Het patentenbureau Bockstael kan echter aantonen dat Picañol een dergelijk terugtreksysteem al op de ITMA in Rijsel (1951) had tentoongesteld en er dus al enkele jaren van ontwikkeling aan vooraf waren gegaan. Bovendien had de familie Picañol uit Sabadell reeds voor hun komst naar Ieper een brevet ingediend over ‘het gebruik van spiraalveren voor het optrekken van rolluiken’. Omdat Picañol intussen ook zelf een brevet had ingediend voor het gebruik van meervoudige ‘clock springs’, is Draper nooit in staat geweest om brede en zwaardoekmachines op de markt te brengen.